مرکز تحقیقات تغییر اقلیم و سلامت

تغییر اقلیم یک پدیده جهانی است که بر تمام فصول از جمله زمستان تأثیر می‌گذارد. درحالی‌که برخی ممکن است تصور کنند که زمستان‌های سردتر برخلاف گرمایش جهانی است، تحقیقات علمی نشان می‌دهد که تغییر اقلیم الگوهای زمستانی را به شیوه‌های پیچیده‌ای تغییر می‌دهند.

افزایش دما و زمستان‌های ملایم‌تر

یکی از مهم‌ترین اثرات تغییر اقلیم بر زمستان، افزایش میانگین دما است. بر اساس گزارش هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC)، دمای جهانی از زمان پیش از صنعتی‌شدن حدود ۱.۱ درجه سلسیوس افزایش‌یافته است که منجر به زمستان‌های ملایم‌تر در بسیاری از مناطق شده است. در یک مطالعه‌ای نشان داده شد که دمای زمستانی در نیمکره شمالی سریع‌تر از دمای تابستانی در حال افزایش است. این روند گرمایشی پیامدهایی برای اکوسیستم‌ها، حیات‌وحش و فعالیت‌های انسانی دارد.

تغییر در الگوهای بارش برف و پوشش یخی

با افزایش دما، الگوهای بارش برف تغییر می‌کنند. زمستان‌های گرم‌تر منجر به افزایش بارش باران به‌جای برف، به‌ویژه در مناطق با عرض جغرافیایی متوسط می‌شود. مرکز ملی داده‌های برف‌ویخ (NSIDC) گزارش داده است که وسعت یخ‌های دریای قطب شمال در دهه‌های اخیر به طور قابل‌توجهی کاهش‌یافته است و کمترین میزان پوشش یخ زمستانی در سال‌های اخیر ثبت شده است (NSIDC, 2023). کاهش برف‌ویخ می‌تواند اکوسیستم‌هایی را که به شرایط پایدار زمستانی وابسته‌اند، مختل کند.

رویدادهای شدید آب‌وهوایی

جالب است که تغییر اقلیم با افزایش شدت رویدادهای شدید زمستانی ارتباط دارد. مطالعات نشان می‌دهد که گرمایش در قطب شمال باعث تضعیف گردباد قطبی می‌شود؛ این گردباد یک منطقه وسیع از فشار کم و هوای سرد است که معمولاً هوای سرد را در قطب شمال نگه می‌دارد. در نتیجه، توده‌های هوای سرد می‌توانند به سمت جنوب حرکت کنند و باعث طوفان‌های شدید زمستانی و سرمای ناگهانی در مناطقی شوند که معمولاً زمستان‌های ملایم دارند. طوفان زمستانی سال ۲۰۲۱ در تگزاس که باعث قطعی گسترده برق و اختلالات شد، نمونه‌ای از تأثیر تغییر اقلیم بر رویدادهای شدید آب‌وهوایی است.

تأثیر بر حیات‌وحش و اکوسیستم‌ها

اثرات تغییرات زمستانی به حیات‌وحش و اکوسیستم‌ها نیز گسترش می‌یابد. بسیاری از گونه‌ها برای بقا به شرایط زمستانی قابل‌پیش‌بینی وابسته هستند و تغییرات در این الگوها می‌تواند منجر به عدم هماهنگی در دسترسی به غذا و الگوهای مهاجرت شود. به‌عنوان‌مثال، برخی از گونه‌های پرندگان و پستانداران به پوشش برف برای استتار و شکار وابسته‌اند. هنگامی که سطح برف کاهش می‌یابد، استراتژی‌های بقای آنها به خطر می‌افتد که منجر به کاهش جمعیت و عدم تعادل در اکوسیستم می‌شود.

تأثیر بر فعالیت‌های انسانی

تغییر اقلیم بر صنایعی که به زمستان وابسته‌اند، مانند کشاورزی، ورزش‌های زمستانی و برنامه‌ریزی زیرساخت‌ها تأثیر می‌گذارد. کشاورزانی که برای کنترل آفات و حفظ سلامت خاک به زمستان‌های سرد نیاز دارند، با چالش‌هایی روبه‌رو هستند؛ زیرا دوره‌های بدون یخ‌بندان طولانی‌تر شده‌اند. صنعت اسکی نیز با کاهش بارش برف مواجه است که برخی از پیست‌ها را مجبور به سرمایه‌گذاری در تولید برف مصنوعی یا تعطیلی کرده است. علاوه بر این، شهرها باید زیرساخت‌های خود را برای مقابله با افزایش وقوع رویدادهای شدید آب‌وهوایی، از جمله باران یخی و نوسانات دمایی ناگهانی، تطبیق دهند.

نتیجه‌گیری

تأثیر تغییر اقلیم بر فصل زمستان در افزایش دما، تغییر الگوهای بارش برف، وقوع رویدادهای شدید آب‌وهوایی و اختلال در اکوسیستم‌ها و فعالیت‌های انسانی مشهود است. مقابله با این تغییرات نیازمند تلاش‌های جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تطبیق با واقعیت‌های جدید محیط‌زیستی است. با درک ارتباط بین تغییر اقلیم و زمستان، افراد و سیاست‌گذاران می‌توانند اقداماتی آگاهانه برای کاهش اثرات آن انجام دهند.

منابع

• Cohen, J., et al. (2020).Nature Climate Change.
• Francis, J. A., et al. (2018).Science Advances.
• Hatfield, J. L., et al. (2011).Agricultural Impacts of Climate Change.
• IPCC (2021).Sixth Assessment Report.
• Notaro, M., et al. (2014).Climate Dynamics.
• NSIDC (2023).Arctic Sea Ice Data.
• Steiger, R., & Abegg, B. (2013).Journal of Sustainable Tourism.
• Williams, C. M., et al. (2015).Global Change Biology.
• Zhang, X., et al. (2022).Journal of Climate Studies.