مرکز تحقیقات تغییر اقلیم و سلامت

مقدمه:
تحقیقات جدید نشان می‌دهد تغییر اقلیم و آلودگی هوا نه‌تنها زمین را گرم‌تر کرده‌اند، بلکه به شکل بی‌سابقه‌ای در حال دگرگونی الگوهای سلامت انسان‌ها هستند. افزایش دمای جهانی و انتشار گازهای گلخانه‌های باعث طولانی‌تر شدن فصل گرده‌افشانی گیاهان، افزایش غلظت گرده‌ها در هوا و ظهور گونه‌های گیاهی مهاجم باقابلیت آلرژی‌زایی بالا شده است. این تغییر، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم، رینیت آلرژیک و حتی حملات قلبی قرار داده است.

یافته‌های کلیدی:

۱. افزایش ۸۵ روزه فصل گرده‌افشانی!
مطالعه‌های ۲۷ساله در ایتالیا نشان داد فصل گرده‌افشانی گیاهانی مانند پارتیکاریا (گزنه) تا ۸۵ روز طولانی‌تر شده است. این به معنای ماههای بیشتری از سال است که افراد حساس با علائم آلرژی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

۲. گرده‌های سمی‌تر در هوای آلوده!
آلودگی ناشی از ترافیک و سوخت‌های فسیلی نه‌تنها ساختار گرده‌ها را تغییر می‌دهد، بلکه پروتئین‌های آلرژی‌زای آنها را نیز افزایش می‌دهد. برای مثال، گرده‌های جمع‌آوری‌شده از مناطق پرترافیک هند، پروتئین‌های التهابی بیشتری داشتند و باعث تشدید واکنش‌های ایمنی در آزمایش‌های حیوانی شدند.

۳. تهاجم گیاهان مهاجم: آروگود، قاتل خاموش!
گیاه آروگود، بومی آمریکای شمالی، اکنون به‌سرعت در اروپا و آسیا در حال گسترش است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۱۰۰، این گیاه تا ۸۰٪ از موارد آلرژی تنفسی در اروپا را رقم خواهد زد. حتی غلظت ۵ دانه گرده ام بروسیا در هر مترمکعب هوا نیز برای تحریک علائم آلرژی کافی است!

۴. هند و چین در کانون بحران!
هند و چین با ترکیب آلودگی شدید هوا و تغییر اقلیم، بیشترین بار بیماری‌های تنفسی را تجربه می‌کنند. ۵۷٪ از موارد آسم کودکان در هند و ۵۱٪ در چین به آلاینده PM2.5 مرتبط است. تا سال ۲۰۵۰، انتظار می‌رود ۶۵ میلیون هندی به آسم مبتلا شوند.

۵. گرده‌ها در ریه‌ها می‌نشینند!
ذرات ریز گرده (کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون) به عمق ریه‌ها نفوذ می‌کنند و نه‌تنها آلرژی، بلکه بیماری‌های مزمن ریوی و حتی مرگ ناگهانی قلبی را افزایش می‌دهند. یک مطالعه کانادایی ارتباط معناداری بین غلظت گرده‌ها و مراجعات اورژانسی برای سکته قلبی نشان داد.

پیش‌بینی آینده: موج آلرژی در راه است!
دانشمندان هشدار می‌دهند اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰، حدود ۴ میلیارد نفر در سراسر جهان از آلرژی‌های تنفسی رنج خواهند برد. افزایش دمای زمین، دی‌اکسیدکربن بیشتر و آلودگی هوا، مثل یک بمب ساعتی عمل می‌کنند و سیستم ایمنی انسان‌ها را به‌مرور تضعیف خواهند کرد.

راه‌حل چیست؟

• پایش هوشمند:  توسعه سیستم‌های پیش‌بینی غلظت گرده‌ها با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و هوش مصنوعی.
• کاشت گیاهان کم‌خطر:  جایگزینی گونه‌های آلرژی‌زا با گیاهان ایمن در فضاهای شهری.
• مقابله با آلودگی هوا: کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ترویج انرژی‌های پاک.

این پژوهش به‌صراحت تأکید می‌کند: تغییر اقلیم تنها یک بحران زیست‌محیطی نیست، بلکه یک فوریت سلامت عمومی است. زمان اقدام اکنون است!

نتیجه‌گیری: تغییر اقلیم  موجب افزایش تولید گرده و شدت آلرژی‌ها، به‌ویژه در اروپا، شده است.  بنابراین، افزایش آگاهی عمومی و اقدامات مؤثر در جهت مقابله با این تهدیدات ضروری است. بیماران مبتلا به آلرژی باید از خطر تشدید علائم خودآگاه شوند و نهادهای دولتی باید سیاست‌های کاهش اثرات تغییرات اقلیمی را اجرایی کنند.

 .Reference: Singh AB, Kumar P. Climate change and allergic diseases: An overview. Front Allergy. 2022;3:964987