پیامدهای تغییراقلیم و سلامت باروری مردان
مقدمه
تغییر اقلیم که با افزایش گازهای گلخانه‌ای، افزایش دما و تغییرات شدید آب‌وهوایی همراه است، تهدیدی جدی برای سلامت باروری مردان محسوب می‌شود. این تغییرات علاوه بر افزایش دما، موجب استرس‌های محیطی، سوءتغذیه، آلودگی هوا، بیماری‌های قلبی و عفونی، استرس روانی و امواج گرمایی می‌شوند. این عوامل از طریق مسیرهایی مانند استرس اکسیداتیو، سرکوب عملکرد هورمونی و آسیب مستقیم به سلول‌های بیضه، باروری مردان را مختل می‌کنند. ناباروری که حدود ۱۵ درصد از زوجین را درگیر می‌کند، در ۲۰ درصد موارد ناشی از مشکلات مردان است که به عدم تعادل هورمونی، نقص‌های دستگاه تناسلی و مشکلات اسپرم‌سازی مرتبط است.
عوامل تأثیرگذار تغییر اقلیم بر باروری مردان
۱ . استرس گرمایی: افزایش دمای جهانی بر عملکرد بیضه اثر منفی دارد و منجر به کاهش تستوسترون، اختلال در تولید اسپرم و افزایش آپوپتوز سلولی می‌شود. در مواجهه کوتاه‌مدت، پروتئین‌های شوک حرارتی (HSP) از سلول‌ها محافظت می‌کنند، اما قرارگیری طولانی‌مدت باعث کاهش این محافظت و افزایش آسیب سلولی می‌شود.
۲. استرس سرمایی: تغییر اقلیم موجب سرمای شدید شده که سطح تستوسترون را کاهش داده و فرآیند اسپرم‌سازی را مختل می‌کند. این استرس همچنین می‌تواند سطح کورتیزول را افزایش داده و منجر به سرکوب عملکرد بیضه شود.
۳. سوءتغذیه: تغییرات اقلیمی بر منابع غذایی اثر گذاشته و کیفیت تغذیه را کاهش می‌دهد. این وضعیت باعث اختلال در تولید هورمون‌های جنسی، کاهش کیفیت اسپرم و تغییر در ساختار بیضه می‌شود.
۴ . آلودگی هوا: افزایش گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن و ذرات معلق، عملکرد باروری را کاهش می‌دهد. آلاینده‌ها باعث کاهش تستوسترون، کاهش کیفیت اسپرم و افزایش خطر اختلال نعوظ می‌شوند.
۵ . عفونت‌های دستگاه تنفسی: آلودگی هوا و تغییرات دما، خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی را افزایش می‌دهند که می‌تواند تولید تستوسترون و عملکرد بیضه را مختل کند. عفونت‌های ویروسی مانند SARS-CoV-2 نیز اثرات منفی بر استروئیدوژنز دارند.
۶. عفونت‌های مقاربتی: تغییرات اقلیمی موجب افزایش شیوع بیماری‌های مقاربتی مانندHIV می‌شوند که با کاهش تستوسترون و آسیب به عملکرد بیضه همراه است.
۷. بیماری‌های قلبی- عروقی: افزایش دما موجب افزایش بیماری‌های قلبی شده که با کاهش تستوسترون و افزایش مشکلات نعوظ مرتبط است.
۸. سرطان: تغییر اقلیم منجر به افزایش قرارگیری در معرض مواد سرطان‌زا مانند آلاینده‌های هوا و تشعشعات فرابنفش می‌شود که خطر سرطان بیضه و سایر سرطان‌های مرتبط با هورمون‌های جنسی را افزایش می‌دهد.
راهکارهای پیشگیری و درمان
۱. مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی: موادی مانند سلنیوم، ویتامین E، کوآنزیم Q10، روی و اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از استرس گرمایی کمک می‌کنند.
۲. مداخلات رژیم غذایی: ترکیباتی مانند ال-آرژنین و بتائین می‌توانند کیفیت اسپرم و میل جنسی را بهبود دهند و اثرات منفی استرس گرمایی را کاهش دهند.
۳. داروهای گیاهی: برخی گیاهان سنتی عملکرد تولیدمثل را تقویت می‌کنند. از جمله این موارد شامل: لیسیوم بارباروم (Lycium barbarum)، مونڈیا وایتئی (Mondia whitei)، آلیوم سپا (Allium cepa L)، کیگلیا آفریکانا (KigeliaAfricana) و آلیوم ساتیوم (Allium sativum L) است. این مواد طبیعی فواید مختلفی از جمله افزایش برانگیختگی جنسی و کارایی آمیزش، بهبود پارامترهای اسپرم، اعمال فعالیت ضد آپوپتوزی، دارابودن خواص ضدمیکروبی و خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد دارند.
نتیجه‌گیری
تغییر اقلیم از طریق عواملی مانند استرس گرمایی، استرس سرمایی، آلودگی هوا و سوءتغذیه، تأثیرات مخربی بر باروری مردان دارد. در نتیجه، استفاده از استراتژی‌های پیشگیرانه مانند مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی، تغذیه مناسب و داروهای گیاهی ضروری است تا سلامت باروری در مواجهه با تغییرات اقلیمی حفظ شود.
نظر دهید